در آلبالو و گیلاس بیش از سایر درختان میوه هسته‌دار، بیماری‌های ویروسی دیده می‌شود. عامل بیشتر بیماری‌های گیلاس که در حال حاضر شناسایی شده‌اند، ویروس‌ها، فیتوپلاسماها یا دیگر عوامل ناشناخته شبه ویروسی هستند. این بیماری‌ها از طریق دانه گرده، هوا، ناقلین خاکزاد و پیوند انتشار می‌یابند. در جدول زیر، هفت بیماری را که عامل آنها ویروس نکروزه حلقوى شکل آلو (PNRSV ) هستند و همچنین ۶ بیماری که توسط ویروس پاکوتاهی آلو ((PVD به وجود می‌آیند را فهرست‌بندی شده است.
| نام بیماری | عامل بیماری | نوع نشانه بیماری |
| برگ توری | PNRSV | S |
| لکه برگی نکروزه | PNRSV | S |
| لکه حلقوی نکروزه آلو | PNRSV | S |
| موزاییک روگوز | PNRSV | C |
| غربالی شدن | PNRSV | S |
| استکلینگ برگر | PNRSV | C |
| پارگی برگی | PNRSV | S |
| پوکی شاخه | PVD | C |
| لکه حلقوی کلروتیک | PVD | C |
| برگ باریکی | PVD | C |
| غربالی شدن | PVD | S |
| زردی آلبالو | PVD | C |
| پارگی برگی | PVD | S |
.
S = علایمی که در سال اول ابتلا به ویروس، مشاهده شوند. این علایم ممکن است با وجود ابتلای درخت به ویروس در سال‌های بعد مشاهده نشود.
C =علایم مزمن که به‌صورت سالانه مشاهده می‌شود.
بیماری‌های ویروسی در گیلاس به طرق مختلف از قبیل کم‌رنگی برگ و میوه، بدشکلی برگ و میوه و شاخه، کاهش محصول، کاهش قدرت و جداشدن از محل پیوند و نهایتاً مرگ گیاه بروز می‌نماید.
درختان حامل ویروس‌های لکه خشکی، چروکیدگی برگ، کتابی شدن و سایر ویروس‌ها بدون علامت می‌باشند. بیماری ایکس در گیلاس و آلبالو با موجودی شبیه ویروس که میکوپلاسما نامیده می‌شود، ایجاد می‌شود. بیماری‌های ویروسی قابل‌کنترل نیستند. در درجه اول باید از عدم آلودگی پایه‌های کشت مطمئن بود که از طریق قرنطینه گیاهی و در سطح ملی و منطقه‌ای توسط دولت صورت می‌گیرد. ویروس‌ها و فیتوپلاسماها را نمی‌توان در درختان آلوده باغ از طریق روش‌های مرسوم از بین برد. ثانیاً با محلول‌پاشی مواد شیمیایی (که در کشت‌های ارگانیک مجاز به انجام این کار نیست) نمی‌توان از گسترش این بیماری‌ها در باغ جلوگیری نمود؛ بنابراین روش‌هایی که برای مبارزه با این بیماری‌ها بکار می‌روند شامل فعالیت‌هایی می‌باشند که در زمینه خارج‌کردن یا ازبین‌بردن بیماری‌زا صورت می‌گیرند؛ اما این‌گونه فعالیت‌ها نیز باید بر اساس آگاهی از عوامل بیماری‌زا ناقلین احتمالی آنها و عوامل خارجی مؤثر در گسترش بیماری در سطح باغ انجام به‌عنوان‌مثال می‌توان با حذف درختان آلوده با جلوگیری از تکثیر آن از انتشار بیماری‌هایی که از طریق پیوند منتقل می‌شوند جلوگیری کرد.
در ادامه برخی از بیماری‌های ویروسی مهم آلبالو و گیلاس با مشخصات آنها در جدول آمده است.
| عامل | علایم | ناقل | آسیب اقتصادی |
| Prune Dwarf | بیماری لکه گرد/علایم برگ | گرده‌ها و بذور | |
| Prunus necrotic ringspot | Stecklenberg disease/
برجستگی یا رشد اضافی بافت برگ، غنچه و میوه |
گرده و بذور | کاهش رشد شاخه، کاهش شکل‌گیری برگ، تأخیر در گلدهی، تأخیر در رسیدن میوه و افت محصول بین 40 تا 90 درصد |
| لکه گرد تمشک | Pfeffing disease/
برگ‌های باریک، برجستگی با رشد اضافی بافت، لکه‌های توخالی و میوه‌های کوچک |
نماتدها | در گیلاس، میوه‌ها کوچک باقی‌مانده و زود ریزش می‌کنند و خشکیدگی سرشاخه‌ها را باعث می‌شود. |
| Little cherry disease | میوه‌ها کوچک باقی‌مانده و رنگ آنها روشن می‌شود. علایم برگ به‌ندرت دیده می‌شود. | حشره پولک‌دار | افت محصول و کیفیت |
بیماری‌های ویروسی گیلاس و آلبالو
بیماری‌های قارچی:
در چند دهه اخیر، آگاهی در زمینه بیماری‌های قارچی آلبالو و گیلاس به‌سرعت افزایش‌یافته است. در این مدت بعضی از عوامل جدید بیماری‌زا شناسایی شده‌اند. اطلاعات جدید در مورد زیست‌شناسی و نحوه شیوع عوامل بیماری‌زای معروف استخراج گردیده و روش‌های جدید با اصلاح‌شده مبارزه معرفی شده‌اند.
بیماری لکه برگی و پوسیدگی قهوه‌ای از بیماری‌های مهم قارچی می‌باشد در مناطق آمریکا و اروپا شیوع دارد. در بعضی از کشورهای شرق اروپا، برنامه‌های به‌نژادی باهدف تولید گیلاس‌های بسیار مرغوب مقاوم به قارچ لکه برگی، در حال پیشرفت هستند. به‌تازگی مشخص شده است که این ارقام مورد پذیرش سایر کشورها نیز قرار گرفته‌اند. برای مبارزه با بیماری پوسیدگی قهوه‌ای نیز می‌توان از عملیات پاک‌سازی که به‌منظور کاهش مقدار مایه قارچی اجرا می‌شود، استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال هرس و خارج‌کردن سیخکها و شاخه‌های آلوده به کنترل بیماری پوسیدگی قهوه‌ای کمک خواهد نمود. یا دررابطه‌با عارضه پوسیدگی آلترنایی که نوعی زوال میوه آلبالو و گیلاس نیز نامیده می‌شود. (مشکلی است که با رسیدن بیش از حد میوه در زمان قبل از برداشت یا در معرض آلودگی قرارگرفتن گوشت میوه توسط ترک‌خوردگی با سایر عوارض ایجاد می‌شود)، می‌توان از طریق برداشت میوه‌ها قبل از اینکه بیش از اندازه بالغ شوند، پیشگیری کرد. برخی از بیماری‌های قارچی همچون شانکر سیتوسپورایی (خشکیدگی سرشاخه‌های درختان آلوده امتداد آن به سمت پایین تنه و اجزای اصلی درخت) را می‌توان با حفظ وضعیت مطلوب رشد درخت و مقاومت آن در برابر زخم شدن، مقابله کرد.
چرا که شانکر سیتوسیورایی غالباً در اثر صدمات زمستانه به وجود می‌آید.
پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و طوقه از دیگر بیماری‌های قارچی آلبالو و گیلاس می‌باشد که درختان مبتلا به این نوع بیماری، دارای ریشه‌ها با طوقه‌هایی با سر خشکیدگی انتهایی، رشد ضعیف و بافت‌های نکروزه هستند. این بیماری در شرایطی که رطوبت خاک زیاد باشد، ایجاد می‌شود مدیریت آب‌وخاک مهم‌ترین روش برای جلوگیری از این نوع بیماری قارچی است. در این مورد انتخاب نقاطی با زهکش درونی مناسب، مشکلات بعدی این بیماری را برطرف می‌کند و اگر زهکش خاک مناسب نباشد آن را می‌توان با نصب آجرهای زهکش یا کاشت درختان بر روی پشته‌ها بهبود بخشید. درختانی که بر روی پایه مازارد قرار دارند، نسبت به درختان روی پایه محلب از حساسیت کمتری به پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه و طوقه برخوردار هستند.
| عامل | زمان ظهور آلودگی | نوع بازدید | آستانه کنترل | توضیحات | ||
| پوسیدگی قهوه‌ای(Monilinia brown rot)
قارچ بعد از شکوفه زنی از دمگل تا چوب را فراگرفته و بیماری را ایجاد می‌کند. |
ظهور اولین پرچم | خطر آلودگی در هوای سرد و مرطوب بیشتر است. باید شاخه‌های آلوده نابود شده و به تفاوت واریته‌ها در تحمل بیماری توجه داشت | ||||
| لکه برگی گیلاس(Monilinia jaapii) | اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد در طول مدت شادابی برگ | اندازه‌گیری درجه حرارت، رطوبت نسبی بلاتر از | تعیین نشده، درجه حرارت بیش از 17 و رطوبت نسبی بالاتر از 60 درصد | خطر آلودگی در مناطق با بارش زیاد بالا بوده و نیز گونه Schttenmorelle حساس است | ||
| Gnomonia Leaf scorch | خشک‌شدن اندام‌ها در زمستان | شمارش | نامعین | در آلودگی شدید: تیمار می‌باید در هنگام جوانه‌زنی و نیز در ماه‌های فروردین تا اواخر اردیبهشت صورت گیرد | ||
| بیماری‌های چوب و پوست | گموز، پوست فرورفته | چشمی | نامعین | ازبین‌بردن آلودگی‌ها قابل‌مشاهده و کنترل بیماری در هنگام جوانه‌زنی و ریزش برگ | ||
بیماری قارچی آلبالو و گیلاس
بیماری‌های باکتریایی:
دررابطه‌با بیماری‌های باکتریایی نیز آگاهی از زیست‌شناسی و نحوه شیوع عوامل بیماری‌زا به‌سرعت افزایش‌یافته و روش‌های جدید یا اصلاح شده مبارزه، معرفی شده‌اند. در ادامه به برخی بیماری‌های باکتریایی مهم در آلبالو و گیلاس می‌پردازیم:
شانکر باکتریایی
شانکر باکتریایی در اکثر مناطق کشت آلبالو و گیلاس وجود دارد. این بیماری به‌ویژه در مورد گیلاس جدی است و در مورد آلبالو از اهمیت کمتری برخوردار است. شانکر باکتریایی به‌عنوان سوختگی باکتریایی، صمغ باکتریایی، گموز، بلاست شکوفه، سرخشکیدگی، سوختگی سیخک و سوختگی شاخه چه مشهور است که گونه‌هایی از گیلاس را آلوده می‌کند. شدت این بیماری از خفیف، متوسط تا شدید در حد خشکیدن درختان در نهالستان‌ها و باغ‌های میوه متغیر است.
نشانه‌های بیماری به رقم، سن درخت، بافت مورد حمله میزبان، نژاد بیمارگر و ماهیت عوامل مستعدکننده بیماری بستگی دارد. در طی سال‌هایی که هوای مرطوب و سرد طولانی در طول شکوفه دهی و یا مدت کوتاهی بعد از آن حاکم باشد، خسارت آن می‌تواند قابل‌توجه باشد. اقدامات زراعی از قبیل انتخاب پایه و پیوندک سالم و مقاوم می‌تواند برای مقابله با شانکر باکتریایی توصیه شود. یا از ترکیبات مسی که توسط الحاقیه شماره ۲ اتحادیه اروپا برای کشت‌های ارگانیک مجاز می‌باشد، می‌توان استفاده کرد.
پایه‌های مازارد ،F12/1، کلت و محلب به شانکر باکتریایی مقاوم هستند. هرچند این مقاومت توسط رقم پیوندی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
گال طوقه
بیماری گال که توسط باکتری (Agrobacterium tumefacience ) ایجاد می‌شود، بر روی ریشه‌های درختان آلبالو و گیلاس توسعه می‌یابد. این بیماری یک مشکل متداول در خزانه‌داری‌ها است و علاوه بر این بر روی درختان باغ نیز ممکن است، بروز کند. گال طوقه از طریق تشکیل غده یا گال‌هایی بر روی ریشه‌ها قابل تشخیص است. هنگامی که درختان آلبالو و گیلاس در خاک‌های آلوده به این بیماری کاشته می‌شوند، باکتری از طریق زخم‌هایی که در طول انتقال پایه‌ها از خزانه به وجود آمده‌اند، وارد ریشه‌ها و طوقه آنها می‌شود. این باکتری همچنین از طریق ترشح قطرات باران یا آب آبیاری نیز به گیاهان جدید و محل کاشت نهال‌ها منتقل می‌شود.
پایه‌های مازاد، F12/1 و کلت به گال طوقه حساس هستند. درحالی‌که حساسیت محلب کمتر می‌باشد. رعایت خوب نکات بهداشتی خزانه به کنترل این بیماری کمک می‌کند. در این مورد تمامی پایه‌هایی که در خزانه وجود دارند و ریشه آنها حاوی علایم این بیماری است، باید نابود شوند. مبارزه زیستی بیماری توسط یکی از ایزوله‌های غیر بیماری‌زای Agrobacterium radiobacter con (Beijerick & van Delden) با عنوان K84 موفقیت‌آمیز بوده است. فروبردن پایه‌های خزانه در سوسپانسیونی حاوی نژاد k84 یک این باکتری در ممانعت از این بیماری بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.
شاید به مطالب زیر احتیاج داشته باشید
- معرفی درخت آلبالو
- خواص میوه آلبالو
- احداث و کاشت باغات آلبالو
- پایه های آلبالو
- نحوه کاشت نهال آلبالو در زمین اصلی
- گلدهی و گرده افشانی درختان آلبالو
- مدیریت هرس و تربیت درخت آلبالو
- نیار آبی درخت آلبالو
- نیاز خاک درخت آلبالو
- کوددهی درخت آلبالو
- بیماری های درخت آلبالو
- آفت های درخت آلبالو
- سؤالات متداول درخت آلبالو
- خرید و فروش نهال آلبالو در سایت نهالیاب
امتیاز بینندگان:۴ ستاره ها