آنچه در این مقاله خواهید خواند:
شرایط اقلیمی
شرایط اقلیمی مهم‌ترین عامل محدودکننده در تولید آلبالو و گیلاس به شمار می‌روند. به‌طورکلی آب‌وهوا در تعیین اینکه آیا یک‌گونه ویژه می‌تواند به طور موفقیت‌آمیزی در یک ناحیه ویژه پرورش یابد، اهمیت اساسی دارد. مهم‌ترین نکات موردتوجه درجه حرارت‌های حداقل زمستان، طول فصل رشد، درجه حرارت در طول فصل رشد، سرماهای دیررس بهاره، سرماهای زودرس پائیزه، شدت نور و مقدار باران است. ایستگاه‌های هواشناسی معمولاً میانگین درجه حرارت، بارندگی و نور را ثبت اندازه‌گیری کرده و اساس تشخیص‌های آب‌وهوایی را فراهم می‌نمایند. شرایط آب‌وهوایی یک ناحیه ویژه از داده‌های آب‌وهوایی کلی استخراج می‌گردد.
آلبالو و گیلاس جزء میوه‌های مناطق معتدله هستند؛ لذا نیازمند یک‌فصل رشد گرم و یک دوره خواب زمستانی هستند. همچنین این درختان برای باردهی و رسیدن میوه‌هایشان، نیازمند یک‌فصل رشد نسبتاً کوتاه عاری از یخ‌بندان و بارندگی هستند (بارش باران در طول فصل برداشت باعث عارضه ترک‌خوردگی میوه‌های گیلاس می‌شود) سطح پراکندگی و انتشار آلبالو و گیلاس خیلی وسیع است. یعنی در آب‌وهوای گرم معتدل و سرد معتدل سبز شده و محصول کافی می‌دهند. بااین‌وجود بهترین هوا برای زندگی این درختان، نقاط معتدل سرد مانند نواحی کوهستانی است.
درجه حرارت
برای تشخیص مناسب‌بودن یک ناحیه ویژه برای تولید میوه، غیر از میانگین درجه حرارت سالانه، داشتن میانگین درجه حرارت در طول ماه‌های اردیبهشت تا اوایل مهرماه نیز مهم است. میانگین درجه حرارت سالانه به‌خودی‌خود، یک شاخص قابل‌اطمینان جهت مناسب‌بودن برای تولید میوه نمی‌باشد. بلکه یک شاخص دیگر، یعنی طول فصل رشد و تعداد روزهای رشد از اهمیت زیادی برخوردار است.
این دوره برای تولید میوه ارگانیک باید بیشتر از ۲۳۵ روز باشد. البته بین مناطق مختلف کشت از نظر میانگین درجه حرارت اختلاف وجود دارد و بایستی به این نکته توجه نمود.
دراین‌رابطه آلبالو و گیلاس که درختانی خزان‌کننده هستند، در هر فصل رشد به یک دوره رکود یا استراحت نیاز دارند. این مرحله در مناطق معتدله، با کاهش میانگین دما در اواخر پاییز شروع می‌شود و به ترتیب باعث می‌شود که جابه‌جایی مواد ساخته شده در گیاه، به داخل آن تحریک شود و در نتیجه این مواد در اندام‌هایی از قبیل ریشه‌ها و قسمت‌های چوبی درخت ذخیره شده و سپس سرما باعث می‌شود که‌برگ‌ها خزان کنند درخت در صورتی رشد تازه خود را آغاز می‌کند که تأمین نیاز سرمایی یا دوره رکودش رضایت‌بخش بوده باشد و دمای هوا نیز در اوایل بهار به حد کافی افزایش یابد. در مناطق جنوبی اروپا و شمال آفریقا به‌ندرت دمای زمستان برای تأمین کامل نیاز سرمایی کفایت می‌کند؛ بنابراین شکوفایی جوانه‌ها در فصل بهار متغیر بوده و رضایت‌بخش نمی‌باشد. اگر درختان در این مناطق به‌وسیله تیمارهایی که باعث رکود می‌شوند وادار به رکود نشوند رشد بسیار ضعیفی خواهند داشت.
درختان آلبالو و گیلاس باید برای ذخیره واحدهای سرمایی (برای شکسته‌شدن خواب درخت)، سرمای کافی ببیند؛ اما این سرما نباید طوری باشد که به درختان آسیب وارد کند باتوجه‌به ارقام آلبالو و گیلاس این درختان نیازمند ۴۰۰ تا ۱۵۰۰ ساعت دمای زیر 7 درجه سانتی‌گراد هستند. در مناطقی که زمستانهای طولانی دارند، ارقامی که نیاز سرمایی کمی دارند درصورتی‌که رشدشان در زمان آب‌شدن موقتی برف‌ها در وسط زمستان شروع شود، ممکن است دچار آسیب‌زدگی سرمایی شوند. بر عکس، در مناطقی که زمستانهای کوتاه و ملایمی دارند، ارقامی که نیاز سرمایی زیادی دارند، ممکن است واحدهای سرمایی لازم را برای شکسته‌شدن کامل استراحتشان دریافت نکنند و بدین ترتیب رشدشان در بهار نامنظم خواهد شد.
زمان گلدهی غالباً با نیاز سرمایی رقم در ارتباط است. در ارقامی که نیاز سرمایی کمی دارند و گلدهی‌شان زودتر صورت می‌گیرد، رشدشان در بهار زودتر شروع می‌شود که این مسئله نیز بستگی به مقدار واحدهای گرمایی بعد از تکمیل‌شدن دوره استراحت دارد. درحالی‌که ارقام با نیاز سرمایی طولانی درهمان زمان، هنوز در حال ذخیره‌کردن نیاز سرمایی‌شان هستند.
باوجوداینکه درخت در زمان خواب، بیشترین مقاومت را نسبت به سرما دارد، اما سرمای بیش از حد زمستان می‌تواند آسیب زیادی به آن وارد کند. درختان گیلاس وقتی که کاملاً خواب هستند می‌توانند تا دماهای منفی 29 درجه سانتی‌گراد را نیز تحمل کنند. مناطقی که در طی زمستان نوسانات دمایی زیادی دارند، مناسب کشت این میوه‌ها نمی‌باشد سرمای شدید نیز باعث محدودیت مناطق تولیدی آلبالو و گیلاس، به‌ویژه گیلاس می‌شود این دو گیاه در مناطقی که به‌خاطر سرما برای زردآلو و هلو نامناسب هستند، به‌خوبی رشد می‌کنند. از نظر مقاومت در برابر سرما، گیلاس بین هلو و گلابی قرار دارد. درحالی‌که آلبالو مشابه سیب است.
در مناطقی که سرمای زمستانه شدیدی دارند، وجود پوشش برف در روی زمین اهمیت زیادی دارد، زیرا برف به‌صورت عایق عمل می‌کند و باعث می‌شود تا کاهش دمای زمین و یخ‌زدگی متعادل شود. دراین‌رابطه ریشه‌های آلبالو و گیلاس (که مربوط به پایه هستند) در مقایسه با بخش‌های هوایی آنها حساسیت بیشتری نسبت به سرما دارند. همچنین پایه‌های مختلف نیز ممکن است حساسیتشان در مقابل سرما یکسان نباشند. به‌عنوان‌مثال ریشه‌های مازاد در دماهای زیر منفی 11 درجه سانتی‌گراد و ریشه‌های محلب در دماهای زیر منفی ۱۵ درجه سانتی‌گراد از بین می‌روند.
گل‌های آلبالو معمولاً بعد از سایر میوه‌های هسته‌دار باز می‌شوند و این امر باعث می‌شود که گیاه از خطر سرمای دیررس بهاره در امان بماند. دررابطه‌با گیلاس، خطر سرمازدگی در آن وجود دارد و بایستی یک محل عاری از خطر سرمازدگی انتخاب گردد. گل‌ها در گیلاس معمولاً دارای یک مادگی هستند، ولی بعد از تابستان‌های خیلی داغ ممکن است دو مادگی در هر گل تشکیل شود که منجر به‌وجودآمدن میوه‌های دوتایی می‌شود که یک وضعیت نامطلوبی را به وجود می‌آورد؛ بنابراین بایستی به این نکته توجه نمود.
نور:
تنها باید محل‌هایی را برای پرورش میوه ارگانیک در نظر گرفت که نور آفتاب مناسب و مقاوم دریافت نمایند. تولید میوه‌های باکیفیت نیاز به ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ ساعت آفتاب در سال دارند. ساعات آفتابی اثر سودمندی روی کیفیت درونی و بیرونی میوه دارد (گوشت محکم، قند زیاد و طعم مناسب). علاوه‌برآن باعث گرم‌کردن خاک، آسیمیلاسیون مناسب (ارتباط مناسب بین منبع تولید مواد غذایی و محل مصرف میزان قند میوه)، تجمع رنگ‌دانه‌های زرد در میوه، تجزیه کلروفیل، تشکیل رنگ قرمز سطحی میوه‌ها (سنتز آنتوسیانین)، توسعه جوانه‌های گل و سایر موارد را باعث می‌شود.
بدون توجه به تراکم و روش کاشت ترکیب بهینه برای مصرف نور ۷۰ درصد است چنانچه به‌خاطر کشت زیاد و متراکم بیشتر از ۷۰ درصد از نور مصرف شود؛ یعنی کمتر از ۳۰ درصد به خاک برسد. این مسئله منجر به کاهش کیفیت میوه‌ها می‌گردد. مصرف کمتر از ۷۰ درصد نور نیز منجر به کیفیت مناسب، اما محصول ناکافی می‌گردد.
ارتفاع:
با افزایش ارتفاع، درجه حرارت هوا کاهش می‌یابد، آب‌وهوا شکننده‌تر می‌شود و فصل رشد کوتاه‌تر می‌گردد. اندازه میوه‌ها نیز با افزایش ارتفاع کاهش می‌یابد. اما به طور معمول کیفیت درونی (رنگ‌دهی و استحکام) افزایش می‌یابد. میوه‌های تولید شده در ارتفاعات، معمولاً به‌خاطر افزایش تابش اشعه ماورای بنفش رنگ روشن‌تری دارند. به‌ازای افزایش ۳۰ متر ارتفاع، رسیدگی میوه یک روز به تأخیر می‌افتد.
شیب
در مکان‌های شیب‌دار و تپه‌ها، حتی تفاوت‌های جزئی در جهت شیب، به طور چشمگیری طول آفتاب دهی را تغییر می‌دهد. بدین منظور شیب‌های رو به جنوب ملایم، مناسب تشخیص داده می‌شود. البته در این شیب‌ها، اغلب خطر خشکی تابستان وجود دارد. به‌گونه‌ای که ناچار به انجام آبیاری بیشتر خواهیم بود. شیب‌های رو به جنوب، تقریباً دوبرابر شیب‌های رو به شمال شرق که در سایه هستند، نور دریافت می‌کنند. بااین‌وجود همیشه یک مکان رو به جنوب برای برخی گونه‌ها و واریته‌های میوه بهتر نیست. افزایش زودهنگام درجه حرارت، سبب شکفتن زودهنگام جوانه و پیدایش زودهنگام گل می‌شود. این‌گونه جوانه‌ها یا گل‌ها در بیشتر موارد با یخ‌زدگی صدمه می‌بینند. هوای سرد سنگین‌تر از هوای گرم است؛ لذا به سطح زمین می‌آید و به سمت پایین شیب و پایین‌ترین قسمت جاهای مرتفع جریان می‌یابد؛ لذا نبایستی در مناطقی از قبیل پایین یا ته دره‌ها که هوای سرد در آنها جمع می‌شود اقدام به احداث باغ نمود.
باد
نوسانات و شدت باد نیز در باغات میوه ارگانیک از اهمیت برخوردار است. حرکت ملایم هوا برای گونه‌های زیادی از میوه‌ها مثل گیلاس سودمند است به‌طوری‌که که این‌گونه درخت‌ها را پس از بارندگی به‌سرعت خشک می‌کند و وقوع بیماری‌های قارچی را کاهش می‌دهد که بایستی به این نکته توجه نمود بادهای غالب اثرات منفی زیر را دارند.
خاک خشک می‌شود، شبنم کمتری بر جای می‌ماند و پرواز حشرات با مشکل مواجه می‌شود. عملکرد رویشی و زایشی درختان کاهش‌یافته، میوه‌ها خراشیده و زخمی شده، ریزش قبل از برداشت میوه افزایش می‌یابد و امکان شکستگی درختان وجود دارد (البته در شرایط طوفانی). محافظت مؤثر در برابر باد با کاشت بادشکن حاصل می‌شود. اما به‌هرحال بادشکن‌ها با وجود مزایای متعدد، مضراتی را نیز به همراه می‌آورند. کاهش چرخش هوا، خشک‌شدن کندتر هوا، شیوع بیشتر آفات و بیماری‌ها، سایه دهی و رقابت ریشه‌ها از معایب بادشکن‌ها به شمار می‌روند.
شاید به مطالب زیر احتیاج داشته باشید
- معرفی درخت آلبالو
- خواص میوه آلبالو
- احداث و کاشت باغات آلبالو
- پایه های آلبالو
- نحوه کاشت نهال آلبالو در زمین اصلی
- گلدهی و گرده افشانی درختان آلبالو
- مدیریت هرس و تربیت درخت آلبالو
- نیار آبی درخت آلبالو
- نیاز خاک درخت آلبالو
- کوددهی درخت آلبالو
- بیماری های درخت آلبالو
- آفت های درخت آلبالو
- سؤالات متداول درخت آلبالو
- خرید و فروش نهال آلبالو در سایت نهالیاب
امتیاز بینندگان:۵ ستاره