پرلیت سنگ آتشفشانی طبیعی است در محیط آبی یا مرطوب از انجماد در سطح زمین حاصل شده است سیلیکات آلومینیومی آمورف آبداری است که ترکیب مشابه گرانیت دارد. شیشه ریولیتی شامل 70 الی 75 درصد SiO2 و 10 الی 20 درصد AL2O3 و 2 الی 5 درصد آب و اکسیدهای Na2O و CaO وK2O و غیره است. در اثر حرارت، حبابهای ریز بیشماری در ذرات این سنگ بوجود آمده و منبسط میشود. که این مسئله باعث ایجاد خواص فیزیکی منحصربهفردیی شده است. در اثر انبساط دانسیته خام از kg/m3 1440به حدود kg/m3 128 تنزل میکند.
از مهمترین ویژگیهای پرلیت منبسط سبک وزنی سطح خارجی زیاد عایق صوتی عایق حرارتی پایداری در برابر مواد شیمیایی مقاومت بالا در برابر آتش تخلخل بالا دارابودن حالت خنثی استریلیزه بودن عاری از ناخالصیهای ارگانیک
خصوصیات ذیل باعث شده که پرلیت در کشاورزی و باغبانی و پرورش گلوگیاه اهمیت ویژه برخوردار شود در کشورهای پیشرفته از این طلای سفید در زراعت استفاده بسیاری میشود.
- با اضافه نمودن پرلیت منبسط به خاک کشاورزی میتوان مرغوبیت خاک افزایش داد بدون آن که خواص شیمیایی و بیولوژیکی خاک دچار تغییر گردد
- به دلیل تخلخل زیاد و قدرت نگهداری آبوهوا دهی خاک را ارتقا میدهد. با اضافه نمودن پرلیت منبسط به خاک کشاورزی از شسته شدن مواد غذایی بهوسیله آب کاسته شده و مدت بیشتری این مواد را جهت تغذیه در دسترس ریشه گیاه قرار میدهد که این امر سبب کاهش مصرف کود میگردد.
- به دلیل خاصیت ایزولاسیون حرارتی از تغییرات شدید حرارت در درون خاک جلوگیری نموده و مانع یخزدگی خاک میگردد.
- استفاده از پرلیت درون بستر خاک، حرکت ریشه و گسترش ریشه زمین یا خاک را تسهیل مینماید.
- به دلیل برخورداری از ترکیب ثابت و عدم تجزیهپذیری این ماده معدنی تغییرات شیمیایی درون خاک ایجاد نمینماید و میکرو ارگانیک برای ایجاد مواد مصرفی تأثیری بر آن ندارند.
- به دلیل خنثی بودن از نظر شیمیایی تأثیری در PH خاک نمیگذارد.
- بستر پرلیتی محیط مناسبی را جهت رشد دانههای چمن ایجاد مینماید؛ زیرا محل مناسبی را برای رشد ریشهها فراهم هم میسازد و آب اضافی موجود در خاک را در خود نگه میدارد
- پرلیت درون خاک به جوانه زدن سریع گیاه بسیار کمک میکند.
- اضافهکردن پرلیت به کود درعمل آوردن آن برای مصارف باغبانی و کشاورزی و پرورش گلوگیاه و نوعاً زراعت کمک بسزایی میکند.
- پرلیت بستری استریل را ایجاد میکند و از زیان بیماریهای ناشی از وجود باکتریها و گیاهان هرز حشرات موذی جلوگیری میکند.
- پرلیت تمیز و بی بو و بسیار سبک است؛ لذا حملونقل ظروفی را که در آن پرلیت استفاده شده برای انسان بسیار سهل و آسان مینماید.
محل مصرف | نحوه مصرف |
باغات و باغچهها | مخلوط 1.2 پرلیت + 1.2 خاکبرگ (مخلوط حجمی مساوی) را به ارتفاع 10 سانتیمتر در سطح خاک پهن کرده وبا شخم زدن آن را با لایه40 سانتیمتری سطح خاک مخلوط مینماییم |
درختکاری | مخلوط 1.3 پرلیت + 1.3 خاکبرگ + 1.3 خاک را آماده نموده و پای نهال را با آن پر میکنیم |
گلدانها و نشاء ها | مخلوط 1.2 پرلیت + 1.2 خاکبرگ که به اندازه کافی مرطوب شده استفاده میشود |
هیدروپونیک | بستر از پرلیت تشکیل میشود |
چمنکاری | لایهای به ضخامت 6 میلیمتر از پرلیت را روی سطح چمن پخش نموده و بعد با چنگک و یا شن کش و یا وسیله مشابه آن را با خاک سطحی مخلوط مینماییم |
بذرکاری | بذر را با مخلوط 1.2 پرلیت + 1.2 خاکبرگ کشت نمیآییم |
گلفروشی | برای مرطوب نگهداشتن ساقههای گل ظروف مربوطه را میتوان با پرلیت مرطوب نمود |
بستهبندی گل و قلمه | برای مرطوب نگهداشتن بستههای گل یا قلمهها میتوان آن را با بستر پرلیت مرطوب بستهبندی کرد |
بیابانزدایی | مطابق استاندارد جهانی |
مرغداری | یک الی یک و نیم کیلوگرم پرلیت برای هر مترمربع از کف سالن مرغداری بهجای خاکاره یا مقوا استفاده میشود |
مزایای استفاده از پرلیت در کشاورزی:
مصرف پرلیت در بستر کشت شما باعث سبکی خاک شده و هوادهی به ریشه را زیادتر نموده و لذا ریشه دهی گیاه بسیار سریعتر و باعث رشد بهتر و سریعتر گیاه میشود ضمناً جذب آب دروندانههای پرلیت باعث ذخیرهسازی آب موردنیاز ریشه گیاه شده و موجب رفع عطش و تشنگی گیاه در طول زمان میشود ریشههای گیاه درون منافذ دانههای پرلیت نفوذ کرده و آب موردنیاز گیاه از دانههای پرلیت تأمین میشود.
تولید قارچ ارتباط اساسی با خاکپوششی داشته و کیفیت و کمیت محصول ارتباط مستقیم باکیفیت و نحوه استفاده خاکپوششی دارد.
خاکپوششی مناسب باید در نگهداری آب از ظرفیت بالایی برخوردار باشد، تا موقع آبیاری آب موردنیاز بستر را جذب و از نفوذ آن به لایههای زیرین و ازبینرفتن آن جلوگیری کند و رطوبت لازم برای تشکیل اندام باردهی را تأمین نماید.
استفاده از پرلیت به همراه کمپوست و خاک رسی روم (خاک باغ) به نسبت یکبهدو از بسترهای مناسب خاکپوششی برای پرورش قارچ است.