آیا شما صاحب باغ اناری هستید و به‌دنبال روش تکثیر درخت انار هستید؟ انار میوه‌ای محبوب در بین ایرانیان است که کشت و فروش آن دارای سود فراوانی است. این میوه را به روش‌های متفاوتی نظیر بذر و پاجوش، خوابانیدن شاخه یا بوسیله قلمه می‌توان تکثیر کرد.

 با این حال در میان راه‌های تکثیر درخت انار روش کشت بذر روش مناسبی برای تکثیر درخت انار نیست؛ به این دلیل که درختانی که از این طریق به‌وجود می‌آیند مشخصات پایه مادری را حفظ نمی‌کنند و می‌توان گفت این روش صرفاً به‌منظور کارهای تحقیقاتی و پیدا کردن ارقام جدید از این نوع درخت مناسب است.

 روش قلمه هم باتوجه به اینکه رشد انار در این روش سریع‌تر و روشی آسان‌تر از سایر روش‌هاست، می‌توان بهترین روش تکثیر درخت انار دانست. ما در این مقاله به بررسی کامل تمام روش‌های تکثیر درخت انار خواهیم پرداخت.

چگونه درخت انار را تکثیر کنیم؟

در توضیح چگونگی تکثیر درخت انار ذکر چند نکته الزامی است؛ نکته اول نوع خاک مناسب برای انار است. گرچه این میوه با غالب خاک‌ها سازگاری دارد، اما بهتر است خاک دارای زهکشی مناسبی باشد. بهترین خاک برای تکثیر انار خاک‌های رسی شنی است؛ زیرا بافت شنی خاک به رشد و تهویه مناسب و سریع خاک کمک می‌کند و بافت رسی در نگه داشتن رطوبت خاک بسیار مفید است. آب و هوای مناطق نیمه گرمسیری، آب و هوای مناسب برای کاشت انار است. در ادامه طریقه تکثیر درخت انار با روش‌های متفاوت را شرح خواهیم داد.

راه‌های تکثیر درخت انار

بهتر است پیش از تکثیر درخت انار، باغ را برای اضافه شدن نهال‌های جدید آماده کنید. در نوشته‌ای دیگر روش هرس اصولی درخت انار را برای شما توضیح داده‌ایم. در ادامه هم ۵ روش تکثیر درخت انار را برایتان توضیح می‌دهیم.

۱. تکثیر درخت انار به روش خوابانیدن شاخه

این روش را می‌توان به‌صرفه‌ترین نحوه تکثیر درخت انار دانست. در این روش تکثیر درخت انار پاجوش‌ها یا شاخه‌های قوی‌تر را زمانی که هنوز برگ‌های درخت باز نشده، بدون اینکه این شاخه‌ها را از درخت اصلی جدا کنیم، خم می‌کنیم و روی آن‌ها خاک می‌ریزیم.

البته توجه داشته باشید که سرشاخه‌ها از خاک بیرون باشند. در نهایت در فصل پاییز پاجوش‌ها یا همین شاخه‌ی ریشه‌دار شده را از تنه درخت جدا می‌کنیم و در فصل زمستان میتوانید آن را بکارید. این نهال در سال چهارم میوه می‌دهد.

اگر نیاز به تهیه و خرید نهال انار مرغوب دارید این جا را ببینید: خرید نهال انار مرغوب

۲. تکثیر درخت انار با قلمه

این روش تکثیر درخت انار را می‌توان ساده‌ترین، مفیدترین و متداول‌ترین طرز تکثیر درخت انار دانست که به دو صورت، کاشت قلمه‌ها صورت می‌پذیرد. درخت انار شیطان را هم می‌توان به کمک قلمه تکثیر کرد که در پایان این مطلب، به نحوه تکثیر درخت انار شیطان بوسیله قلمه خواهیم پرداخت. پیش از کاشت قلمه به چند نکته باید توجه کنید:

بهترین زمان گرفتن قلمه:

 بهترین زمان برای قلمه زدن درخت انار هنگام خواب درخت است؛ لذا توصیه می‌شود بلافاصله پس از یخبندان و سرمای زمستان اقدام به گرفتن قلمه نمود. در شهرهای حاشیه کویر مرکزی ایران اوایل اسفند ماه بهترین زمان است. یادآوری می‌شود بهترین زمان برای اقدام به تهیه خزانه هم همین زمان است.

تهیه قلمه:

برای قلمه زدن انار بهتر است از قلمه‌های طبیعی‌تر، آفتاب خورده و قوی استفاده کرد؛ توجه داشته باشید که طول قلمه نباید از 40 یا 50 سانتی متر کم‌تر باشد تا بتوان نهالی استوار از آن تولید نمود.

انتخاب درخت مادر برای گرفتن قلمه:

به‌منظور انتخاب رقم باید پایه را در سال قبل و زمانی که درخت دارای محصول یا از باغات مادری که بدین منظور ایجاد شده‌اند، انتخاب نمود. البته توصیه می‎شود در انتخاب ارقام صادراتی با مدت زمان نگهداری بیشتر و خاصیت حمل و نقل بهتر، دارای پوست کلفت‌تر، ارقام پوست قرمز، دانه قرمز با مزه ملس که دارای بازار پسندی بیشتر است استفاده گردد؛ بدین طریق می‌توان به تکثیر انار شیرین دست یافت.

آماده سازی خزانه:

 زمین خزانه را با انجام شخم عمیق در دو جهت عمود بر هم آماده می‌کنند که بهتر است خاک خزانه خیلی سنگین باشد تا امکان ریشه‌زایی بهتر و رشد مطلوب‌تر فراهم گردد. اگر نمی‌دانید بهترین زمین و خاک برای انار چیست، این نوشته را ببینید: خاک مناسب برای انار

روش کاشت قلمه‌ها در خزانه

کاشت قلمه‌ها در خزانه به دو صورت امکان پذیر است:

1. کشت کرتی: در این روش قلمه‌ها را به فواصل 50 سانتی متر بین دو ردیف و فواصل 30 سانتی متر روی ردیف درون کردهای کوچکی که کاملاً مسطح هستند، می‌کارند.
2. کشت به‌صورت جوی و پشته: در دو طرف جوهایی به عرض 20 تا 50 متر قلمه‌هایی طویل‌تر به‌صورت نسبتاً مایل کشت می‌شوند. فاصله قلمه‌ها از یکدیگر نیز 25 الی 30 سانتی‌ متر است. هر قلمه باید فضای کافی جهت ریشه‌دار شدن در اختیار داشته باشد به‌طوری که در زمان نقل و انتقال موجب قطع ریشه‌های موئین نگردد.

روش تکثیر درخت انار شیطان

درخت انار شیطان یک گونه رو به انقراض و بسیار زیبا از درخت انار است. درخت انار شیطان دارای فواید و کاربردهای بسیاری است؛ میوه‌های آن در صنایع دارویی، چوب آن در صنعت مبل و البته اسباب بازی کاربرد دارد، این درخت به کنترل فرسایش خاک نیز بسیار کمک می‌کند.

علاوه بر این، درخت انار شیطان نسبت به خشکی، یخ زدگی و حتی آتش سوزی هم مقاوم است. این گونه امروزه در حال انقراض است و لذا تکثیر درخت انار شیطان اهمیت بسیاری دارد و روش تکثیر درخت انار شیطان هم به همین روش قلمه‌زنی طی چند سال اخیر انجام پذیرفته و موفقیت آمیز هم بوده است.

در پایان باید گفت در این روش تکثیر درخت انار، یعنی روش قلمه‌زنی، غیر از کاشت قلمه‌ها در خزانه می‌توان آنها را در گلدان نیز کاشت. در صورتی که قلمه‌ها در گلخانه و درون گلدان پلاستیکی کشت شوند اولاً ملزم به انتقال نهال قبل از بیدار شدن نبوده و می‌توان در سطح وسیع از اردیبهشت نسبت به واکاری نهال‌های خشک شده اقدام نمود. ثانیاً از درصد بالاتر ریشه‌زایی نسبت به فضای باز برخوردار خواهیم بود. لازم به ذکر است کوتاه نمودن زمان جدا کردن قلمه از پایه مادری تا کشت آن در خزانه نقش بسیار مهمی در افزایش درصد ریشه‌زایی خواهد داشت.

۳. تکثیر درخت انار بوسیله پاجوش

در این روش تکثیر درخت انار باید در اواخر زمستان پاجوش‌های ارقام مرغوب درختان را از محل اتصال به تنه و همراه ریشه از خاک درآورده و در گودالی در خزانه یا زمین اصلی می‌کارند. این روش تکثیر درخت انار خیلی متداول نیست زیرا درختان به‌دست آمده بازده و کیفیت مناسبی ندارند. میوه‌ها ریز و دیر به بار می‌نشینند. البته در مورد باغاتی که در اثر سرمازدگی از بین رفته، تنها راه احیاء آن‌ها استفاده از پاجوش است که بدین ترتیب انجام می‌پذیرد:

• در سال اول به پاجوش‌های تولید شده کاری نداریم.
• در سال دوم چند تا از پاجوش‌ها را به‌منظور حفظ تعادل بین ریشه و قسمت‌های هوایی حذف می‌کنیم.
• در سال سوم دو الی سه پاجوش باقی مانده و بقیه را حذف می‌کنیم.
• در نهایت پاجوش‌های انتخابی را می‌کاریم.

۴. تکثیر انار از دانه

تکثیر انار با دانه یکی از راه‌های ساده و مناسب برای عموم مردم نسبت به باغداران است. در این روش تکثیر درخت انار کافی است چند دانه انار را در یک دستمال کاغذی مرطوب شده بگذارید و سپس آن را به پلاستیکی منتقل کنید و درب پلاستیک را هم محکم ببندید.

 سپس پلاستیک را در مکانی گرم بگذارید، آن‌ها طی ده روز جوانه می‌زنند؛ در نهایت این جوانه‌ها را به گلدانی با خاک مناسب منتقل کنید. به یاد داشته باشید که باید سر هسته انار از خاک خارج باشد لذا جوانه‌ها را در قسمت عمیق خاک گلدان قرار ندهید. گلدان را در قسمتی با نور مستقیم قرار دهید تا جوانه‌ها رشد مناسبی داشته باشند.

۵. تکثیر انار بوسیله‌ی بذر

آخرین روش تکثیر درخت انار استفاده از بذر است. برای کشت بذر از دانه‌های یک ساله میوه‌های رسیده ترش که پایه آن‌ها در مقابل تغییرات و حوادث جوی مقاوم‌تر از ارقام شیرین است استفاده می‌شود. این بذر را در اسفند ماه در خزانه پاشیده و روی آن‌ها را با مخلوطی از کود حیوانی و ماسه نرم می‌پوشانند و بلافاصله آبیاری می‌کنند.

 عمل آبیاری را تا فصل پاییز هر دو روز یک مرتبه تکرار می‌کنند و در نهایت نهال‌های حاصل از دانه‌ها را در انتهای سال سوم و در اواخر پاییز از زمین بیرون آورده و در زمین اصلی به فاصله 4 تا 5 متر از یکدیگر می‌کارند. درخت‌هایی که به این ترتیب تکثیر می‌یابد معمولاً در سال چهارم میوه می‌دهند و چنانچه این نهال‌ها پیوند نشوند بیشتر دارای مشخصات درختان وحشی اولیه می‌گردند و در نتیجه انارهای بزرگ به انارهای کوچک وحشی و جنگلی تبدیل می‌گردد. در نوشته‌ای دیگر روش آبیاری اصولی درخت انار را برای شما توضیح داده‌ایم: روش آبیاری درخت انار

 در واقع در این روش تکثیر درخت انار به این دلیل که درختان حاصل این نوع کاشت، مشخصات کامل پایه مادری را حفظ نمی‌کنند لذا استفاده از این روش تکثیر درخت انار بیشتر برای بررسی‌های تحقیقاتی و پیدا کردن ارقام جدید صورت می‌گیرد؛ همچنین اگر بخواهند صفت مطلوب خاصی را در یک رقم به‌وجود آورند (مثلاً صفت مقاومت در مقابل سرما) با رعایت قوانین توارثی و تلقیح کنترل شده می‌توان از طریق کشت بذر اقدام نمود و بعد از چندین سال احیاناً به صفت مورد نظر دست یافت. در ادامه باید گفت تکثیر انار زینتی هم بوسیله بذر انجام می‌پذیرد که در ادامه آن را شرح می‌دهیم.

بهترین تجربه خرید نهال‌ درخت را، دربازار آنلاین نهال‌یاب تجربه کنید. نهالیاب با ارائه مجموعه‌ای گسترده از نهال‌های متنوع و با کیفیت، به شما امکان می‌دهد انتخابی مناسب برای باغ یا فضای سبز خود داشته باشید.

جهت مشاهده و خرید انواع نهال، کلیک کنید.

تکثیر درخت انار زینتی

به این منظور بذرها را درون آب ولرم به مدت 24 ساعت خیس کنید و طی این مدت آب آن را دو بار تعویض کنید تا بذرها دچار گندیدگی نشوند. هیچوقت بذرها را از همان ابتدا در گلدان نکارید لذا خزانه‌ای برای رشد بذرها آماده کنید؛ این خزانه را پیش پاشیدن بذرها خوب خاکش را خیس کنید و بعد بذرها را به فاصله‌ی یک تا دو سانتی متر یکدیگر بریزید و بر روی آن‌ها مقداری آب اسپری کنید.

اگر بذرهای شما درشت هستند خوب است که با خاک کاملاً پوشیده شوند، اما اگر ریز هستند بهتر است لایه نازکی خاک بر روی آن‌ها بریزید زیرا بذر ریز سریع پوسیده می‌شود. بعد از این، روی خزانه را با نایلونی بپوشانید زیرا این کار به جوانه‌زنی راحت بذرها بسیار کمک می‌کند. وقتی که برگهای جوانه به چهار یا شش عدد رسیدند می‌توانید آنها را از خزانه بیرون آورده و در زمین یا گلدان بکارید.

جمع بندی

ما در این مقاله به‌طور کامل به روش تکثیر درخت انار پرداختیم. راه‌های تکثیر درخت انار با پنج روش خوابانیدن شاخه، قلمه‌زنی، به کمک پاجوش، دانه انار و بذر است. همانطور که بیان شد قلمه‌زنی ساده‌ترین و متداول‌ترین و البته بهترین روش تکثیر درخت انار محسوب می‌شود.

 تکثیر انار از دانه هم بیشتر مناسب عموم مردم است تا باغداران و سایر روش‌ها نیز مزیت و نحوه‌ی اعمال آن‌ها تشریح شد. در پایان باید گفت سایت نهالیاب یک سایت مناسب ارائه دهنده انواع نهال از جمله بهترین و قوی‌ترین نهال‌های درخت انار است که به شما کمک می‌کند به سرعت باغ انار خود را راه اندازی یا احیاء کنید و سریع‌تر به مقصود مورد نظر خود برسید.

منبع : راهنمای جامع و مصور کشت و پرورش انار از فاطمه خدا بنده لو

سوالات متداول

بهترین زمان گرفتن قلمه در تکثیر درخت انار با قلمه، چه زمانی است؟

 بهترین زمان برای قلمه زدن درخت انار هنگام خواب درخت است؛ لذا توصیه می‌شود بلافاصله پس از یخبندان و سرمای زمستان اقدام به گرفتن قلمه نمود. در شهرهای حاشیه کویر مرکزی ایران اوایل اسفند ماه بهترین زمان است.

باغاتی که در اثر سرمازدگی از بین رفته، تنها راه احیاء آن‌ها استفاده از چه روشی است؟

در مورد باغاتی که در اثر سرمازدگی از بین رفته، تنها راه احیاء آن‌ها استفاده از پاجوش است.

بهترین خاک برای تکثیر انار چه نوع خاکی است؟

بهترین خاک برای تکثیر انار، خاک‌های دارای زهکشی مناسب و خاک‌های رسی شنی است؛ زیرا بافت شنی خاک به رشد و تهویه مناسب و سریع خاک کمک می‌کند و بافت رسی در نگه داشتن رطوبت خاک بسیار مفید است.