آیا شما به دنبال یک خرید با کیفیت و مطمئن ، نهال هستید و نمی‌دانید آن را از کجا تهیه کنید و خرید خود را انجام دهید؟ یا اگر شما برای اولین دفعه می باشد که نهال درخت ای خریده اید و نمی دانید چطور نهال خود در زمین بکارید می توانید در این مقاله همراه ما باشید تا نحوه خرید نهال و اصول کاشت درخت را مرحله به مرحله برای شما توضیح بدهیم. در نهایت با خواندن این مقاله از شما انتظار می رود تا به خوبی با کاشت نهال آشنا بشوید و از خشکاندن نهال خریداری شده جلوگیری شود. همچنین شما این مهارت را پیدا خواهید کرد چه نوع نهالی را برای اقلیم خود انتخاب کنید تا سازگاری کامل داشته باشد.

۱- انتخاب زمان مناسب کاشت نهال

انتخاب زمان مناسب کاشت نهال به آب و هوای منطقه کاشت و نوع درخت بستگی دارد. بهترین زمان کاشت نهال، معمولاً هنگام خواب نهال است؛

در مناطق گرم و متعدله و نیمه سردسیر، بهترین زمان کاشت، پائیز پس از خواب رفتن نهال است،ولی در مناطق سردسیر نهال کاری بهتر است پس از سپری شدن یخبندان انجام شود.

همچنین بر اساس نوع ریشه نهال (نهال گلدانی، نهال گونی پیچ و نهال ریشه لخت) زمان کاشت درخت به شرح زیر تعریف می‌شود:

نهال ریشه لخت: بهترین زمان کاشت اواخر زمستان تا اوایل فصل بهار است.

نهال ریشه گلدانی و گونی پیچ: نهال گلدانی و گونی پیچ را می‌توان در تمام طول سال به زمین انتقال داد.مع الوصف رعایت موارد ذیل ضروری است.

• ۱- درموقع انتقال نهال نبایستی درجه حرارت مبدا با مقصد اختلاف داشته باشد.
• ۲- رطوبت بافت خاک گلدان درحدی باشد که مانع از هم پاشیدگی خاک گلدان شود.
• ۳- موقع کاشت ، ظرف گلدان ( نایلون و سفال و…) با احتیاط جداگردد، از کاشت نهال با ظرف و گلدان بطور جدی خودداری شود.

 2- بسته بندی و انتقال نهال :

یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت درختکاری، بسته بندی و انتقال از مراکز تولید نهال یعنی نهالستان، به منطقه مورد کاشت می باشد. پس از انتخاب نهال سالم، باید ریشه نهالها را کاملاً در داخل پوششی از پلاستیک یا گونی یا چادر برزنتی قرار داد تا ریشه های نهال در اثر مجاورت با باد و آفتاب و هوای آزاد از بین نرود، سپس با وسایل نقلیه، نسبت به انتقال سریع نهال ها اقدام شود. باید توجه شود به اندازه میزان مصرف روزانه نهال از نهالستان تحویل گرفته شود.

3 – حفر گودال برای کاشت نهال

اندازه گودال: برای کاشت درخت در زمین، ابتدا باید گودالی با عمق و قطر متناسب با نهال حفر شود. به طور کلی هرچه چاله حفر شده برای کاشت نهال بزرگتر باشد، رشد نهال بهتر خواهد بود.

• قطر و عمق گودال برای نهال گلدانی و نهال گونی پیچ: برای کاشت یک نهال گلدانی، قطر چاله باید ۳ برابر عرض نهال و کمی عمیق‌تر از ارتفاع گلدانی باشد که نهال در آن پرورش پیدا کرده است.
• قطر و عمق گودال برای نهال ریشه لخت: نهال ریشه لخت، نهالی است که از ابتدا در زمین کاشت شده و سیستم ریشه‌ای بزرگتر و وسیع‌تری دارد و باید قطر چاله حداقل ۲ برابر اندازه طول طولانی‌ترین ریشه است به طوری که ریشه‌ها در هم پیچ نخورد.

نکته: بهتر است اطراف گودال حفر نهال شامل سطح زیرین و کناره‌های گودال را با چنگک شل کنید تا ریشه‌های ظریف نهال راحت‌تر در خاک نفوذ کنند و ریشه‌های نهال سریع‌تر در خاک استحکام یابند. سست کردن خاک اطراف گودال به ویژه اگر خاک منطقه کاشت سنگین باشد، بسیار به رشد نهال کمک خواهد کرد.

نکته: خاک محل حفر گودال باید عاری از نخاله‌های ساختمانی و ریشه سایر گیاهان باشد. خاک زراعی خوب را در حالت خشک، وقتی در دستتان بگیرید و فشار دهید به هم می‌چسبد و فشرده می‌شود ولی با یک ضربه کوچک نیز از هم جدا شده و دوباره پودر مانند می‌شود، در حالی که خاک زراعی بد به شدت چسبنده است و از هم جدا نمی‌شود.

نحوه حفر گودال جهت کاشت نهال:

در شروع کندن چاله برای کاشت درخت، ابتدا خاک رویی به عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر را بردارید و آن را از خاک‌های زیرین جدا نگه دارید. خاک رویی خاک زراعی بوده و حاصلخیزتر است. خاک‌های عمقی‌تر را با مقداری کود پوسیده دامی ترکیب کنید تا مواد غذایی مورد نیاز اطراف ریشه به خوبی تامین شود. بهترین خاک برای کاشت درخت و گیاه خاکی است که رنگ آن تیره باشد و مایل به قهوه‌ای و سیاه باشد.

نکته: توصیه می‌شود داخل گودال را با همان خاکی که خارج کرده‌اید همراه با مقداری کمپوست، خاکبرگ یا کود، ترکیب و پر کنید.

4- نحوه کاشت نهال و دقت به محل پیوند

نحوه کاشت و محل قرار گیری صحیح نهال در چاله، از دیگر اصول کاشت درخت است. برای این منظور ابتدا باید به محل پیوند روی نهال دقت کنید. بیشتر نهال‌های خریداری شده پیوندی هستند و در زمان کاشت باید دقت کنید تا محل پیوند ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بالاتر از سطح خاک قرار گیرد.

چرا رعایت این نکته آنقدر اهمیت دارد؟

در صورتی که پیوند زیر خاک بماند، منجر بـه فعالیت عوامل بیماریزای قارچی – باکتریایی می‌شود. همچنین شاخه‌ها و جوانه‌های جانبی که رشد می‌کنند، مشخص نخواهد بود شاخه متعلق به پایه است یا پیوند؟ زیرا برای رشد خوب نهال باید شاخه‌های روییده از پایه قطع شود تا انرژی گیاه تلف نگردد. در نهال‌های غیر پیوندی با توجه به محل طوقه (محل تلاقی ریشه و ساقه) نهال کاشته می‌شود.

توجه: ریشه‌ها باید به صورت مرتب در خاک قرار گیرند و پیچیده و در هم نباشند. برای این کار باید مقداری خاک به صورت کله قندی در ته چاله بریزید و ریشه‌های نهال را روی آن به شکل مرتب و رو به پایین بگذارید.

5- آماده سازی نهال

از زمان اقدام به کاشت درخت باید ریشه‌هارا در پوششی نگهداری کنید. به این معنا که ریشه نباید در معرض نور و هوا قرار گیرد پس بهتر است تا آخرین مراحل آماده کردن شرایط کاشت درخت، ریشه را با خاک یا ماسه مرطوب و یا کیسه پلاستیکی سیاه بپوشانید.

توصیه ۱: باغبانان حرفه‌ای توصیه می‌کنند نهال را یک شب قبل، از داخل گلدان و … در آورید و در آب قرار دهید تا ریشه به اندازه کافی آبگیری کند و احتمال خشک شدن نهال بعد از کاشت در زمین کاهش یابد.

توصیه ۲: در هنگام در آوردن نهال‌ها از محل خود مانند گلدان، گونی یا خزانه، مراقب باشید تا ریشه‌ها کمترین آسیب را ببینند؛ با این حال تجربه نشان داده که صدمه دیدن قسمت‌هایی از ریشه اجتناب ناپذیر است؛ بنابراین توصیه می‌شود بعد از در آوردن ریشه قسمت‌هایی را که صدمه دیده است با قیچی باغبانی یا چاقوی تیز هرس کنید تا بخش‌های زخمی کمتر در برابر خاک قرار گرفته و احتمال بیماری‌های ریشه کمتر شود. همچنین این کار به تحریک رشد ریشه‌های فرعی کمک خواهد کرد.

توصیه ۳: در مقیاس وسیع و برای کاشت درخت در باغ، توصیه می‌شود قبل از کاشت نهال، ریشه را با رس، مواد چسبنده و ضدعفونی کننده آغشته کنید. به این کار پرالیناژ گفته می‌شود.

عمل پرالیناژ:

در مقیاس بزرگ برای اینکه درصد موفقیت کاشت درختان بیشتر شود، پرالیناژ تمهیدی است که کمک زیادی به باغبان می کند. این عمل عبارت است از آغشته کردن ریشه نهال به موادی چسبنده و ضدعفونی کننده.

در یک بشکه ۱۰۰ لیتری آب مقدار ۱۰ کیلوگرم رس الک شده + ۵ کیلوگرم پهن الک شده + ۳۰۰ گرم سم قارچ کش مانند بنومیل مخلوط می کنند. و ریشه نهال را درون آن فرو برده و سپس می کارند.

رس و پهن به ریشه‌ها می چسبد و به دلیل خاصیتهای مختلفی که خداوند به آنها داده موجب ترمیم زخم‌های ریشه و حفظ رطوبت اطراف ریشه و تامین مواد غذایی اولیه مورد نیاز ریشه می شوند. سم قارچ کش نیز که فعالیت قارچها را در اطراف ریشه کم می کند.

این عمل در هر مقیاسی قابل انجام است و شما میتوانید به جای ۱۰۰ لیتر آب از ۱۰ لیتر آب+۱ کیلوگرم رس+نیم کیلوگرم پهن + ۳۰گرم سم قارچ کش استفاده کنید برای کاشت چند نهال از این مخلوط استفاده کنید.

6- طرز کاشت نهال

نهال را به طور عمودی و وسط چاله قرار داده و بدون فشار آوردن به ریشه‌ها آن را در گودال مستقر کنید. پس از قرار دادن نهال در گودال، درخت را از زوایای مختلف ببیند تا مطمئن شوید که درخت را صاف کاشته‌اید. خاک اطراف نهال را با لگد بکوبید تا ذرات خاک به حد ممکن به هم دیگر چسبیده و ریشه را محکم نگهدارند و سپس اقدام به آبیاری کنید. اگر بعد از آبیاری مشاهده کردید که مقداری از خاک اطراف نهال، نشست پیدا کرده است، مجددا مقداری خاک اطراف نهال بریزید.

نکاتی که باید در زمان کاشت نهال توجه کرد:

•  پس از کاشتن نهال و خاکدهی آن خاک اطراف نهال بایستی با با فشار داده شود تا هوای خاک خارج شده و خاک اطراف نهال محکم شده و به ریشه نهال بچسبد و نهال به خوبی در خاک استقرار یابد.
• بلافاصله پس از کاشت نهالها زمین باید آبیاری شود در غیر این صورت در صد تلفات و خشک شدن نهال ها افزایش می یابد .
• قبل از کاشت باید ریشههای زخمی و شکسته شده هرس ،شوند ریشههای اصلی اگر خیلی طویل هستند مقداری کوتاه شوند تا ریشههای فرعی بیشتری تولید شود تا علاوه بر استقرار و استحکام بهتر درخت مقدار مواد غذائی بیشتری توسط ریشه های فرعی جذب شده و درختان بهتر و بیشتر رشد نمو نمایند

7- نحوه نصب قیم

بعد از کاشت درخت در باغ و باغچه، به این نکته دقت کنید که نهال جوان شما تنه نازکی دارد و هنوز ریشه‌ها در خاک کاملا استقرار نیافته‌اند، بنابراین ممکن است با کوچک‌ترین وزش بادی خم شده و ریشه‌ها از خاک خارج شوند. از این رو بسته به بادگیر بودن محل کاشت و نوع نهال، در کنار آن یک قیم قرار دهید. توجه داشته باشید، قیم را به اندازه کافی بلند انتخاب کنید و با یک نوار نازک به نهال ببندید. نصب قیم به رشد بهتر و سریع‌تر نهال‌های جوان کمک زیادی می‌کند.

۸- مراقبت‌های لازم بعد از کاشت درخت

بلافاصله بعد از کاشت، نهال را آبیاری کنید و این کار را مجددا چند ساعت بعد نیز تکرار کنید تا نهال به خوبی در خاک استقرار پیدا کنید. کود‌ها را همه ساله باید به نهال بدهید، ولی نه دقیقا در کنار درخت یا در سطح چاله‌های قبلی بلکه در فاصله‌ای متناسب با رشد ریشه‌هایشان و دور از تنه درخت انجام شود. همچنین سایر مراقبت‌های لازم مانند سله شکنی، وجین علف هرز، مرمت حصار و قیم را به موقع و با دقت انجام دهید.

چطور درخت مناسبی انتخاب کنیم؟

برای انتخاب درخت مناسب باید ۶ فاکتور را در محل کاشت در نظر بگیریم. این فاکتورها نیازهای درختان هستند و هر درخت با میزان متفاوتی از آنها سازگار است:رطوبت، نور، آلاینده‌ها، دما، خاک، آفت

9- فاصله مناسب بین درختان میوه

در احداث یک باغ مهمترین عاملی که در ایجاد یک باغ پر بازده نقش مهمی دارد فاصله بین درختان و ردیف ها می باشد.

فاصله بین درختان در انواع درختان مختلف با هم تفاوت چندانی ندارند.چون میتوان بهترین عملکرد را از فاصله به دست آورد.

اگر شما درهنگام کاشت درخت یا نهال خود فاصله استاندارد را رعایت نکنید ممکن است بعد از طی چند سال که درخت ها بزرگ می شوند باعث مشکلاتی از جمله مشکلاتی در موقع کود دهی، هرس، میوه چینی و آمدن ماشین ها داخل باغ دچار مشکلات زیادی می شود. شما در نهایت مجبور به قطع آن ها می شوید و این واقعا ناراحت کننده است.
جدا از این مسئله هزینه های که مصرف شده برای هر درخت از جمله آب و کودی که به هر درخت داده اید از بین می رود. پس فاصله درختان در زمان کاشت باید رعایت شود که مشکلاتی از این قبیل را به وجود نیاورد.
فاصله درختان معمولا در حالت استاندارد 5 متر و فاصله ردیف ها 8 متر می باشد. ولی ایده آل ترین فاصله 8 متر در 10 متر فاصله ردیفها می باشد. چون اگر شما درخت خود را دو متر دو متر بکارید با 10 متر فاصله تغییر چندانی در رابطه با باردهی ندارد.اگر شما 100 تن بار از یک هکتار زمین که با فاصله 2 متر کاشته اید برداشت کنید.با فاصله 5 یا 8 متر هم همین محصول را برداشت می کنید با این تفاوت که محصول با کیفیت تر و از لحاظ اندازه بزرگترین سایز میوه را دارا هستید.
پس نکته خیلی مهم در احداث باغ فاصله بین درختان می باشد. امیدوارم این مسئله را جدی بگیرید و یک باغداری مدرن داشته باشید.

10- قیمت نهال درخت

قیمت نهال درخت توسط عوامل مختلفی تعیین می شود، از جمله:

• نوع نهال
• سن نهال
• اندازه نهال
• شرایط آب و هوایی منطقه
• هزینه های تولید و پرورش نهال

در ایران، قیمت نهال درخت توسط موسسات مختلفی تعیین می شود، از جمله:

• سازمان جهاد کشاورزی
• سازمان تعاون روستایی
• شرکت های تولید و پرورش نهال

سازمان جهاد کشاورزی با همکاری سازمان تعاون روستایی، قیمت نهال درخت را در هر استان تعیین می کند. این قیمت ها بر اساس عواملی مانند نوع نهال، سن نهال و اندازه نهال تعیین می شود.

علاوه بر این، شرکت های تولید و پرورش نهال نیز قیمت نهال درخت را تعیین می کنند. قیمت نهال درخت در شرکت های تولید و پرورش نهال ممکن است متفاوت از قیمت نهال درخت تعیین شده توسط سازمان جهاد کشاورزی باشد.

در نهایت، خریدار نهال درخت می تواند با توجه به شرایط و نیاز خود، قیمت نهال درخت را با فروشندگان نهال درخت مذاکره کند.

در ادامه به بررسی هر یک از عوامل موثر بر قیمت نهال درخت می پردازیم:

نوع نهال : قیمت نهال درختان میوه‌دار بیشتر از قیمت نهال درختان غیر میوه‌دار است. همچنین، قیمت نهال درختان کمیاب و نادر بیشتر از قیمت نهال درختان معمولی است.

سن نهال : قیمت نهال درختان جوان کمتر از قیمت نهال درختان مسن است.

اندازه نهال: قیمت نهال درختان بزرگ‌تر بیشتر از قیمت نهال درختان کوچک‌تر است.

شرایط آب و هوایی منطقه: قیمت نهال درختان در مناطقی که شرایط آب و هوایی مناسب برای رشد آن‌ها وجود دارد، بیشتر از قیمت نهال درختان در مناطقی است که شرایط آب و هوایی نامناسب برای رشد آن‌ها وجود دارد.

هزینه های تولید و پرورش نهال : قیمت نهال درخت با توجه به هزینه های تولید و پرورش نهال تعیین می شود. هزینه های تولید و پرورش نهال شامل هزینه های خرید بذر، هزینه های کاشت و داشت، هزینه های برداشت و بسته بندی و هزینه های حمل و نقل است.

کاربران می توانند برای اطلاع از قیمت نهال درخت به مراکز فروش نهال درخت مراجعه کنند یا از طریق اینترنت در سایت نهالیاب، قیمت نهال درخت را استعلام کنند.

سوالات متداول